جایزه نوبل فیزیک 2013 |
تازه های فیزیک جایزه نوبل فیزیک 2013
جایزه نوبل فیزیک 2013 به آقایان هیگز (سمت راست) و انگلرت اهدا شد. کار مهم این دو نفر (و نفر سوم به نام بروت که فوت کرده است) کشف نظریه ای است که به فهم ما از چگونه جرم دار شدن ذرات بنیادی می انجامد و اخیرا کشف ذره موسوم به هیگز که عامل جرم دار شدن ذرات بنیادی است تایید تجربی این نظریه را کاملتر کرد. اولین بررسی مستقیم چگونگی برهم کنش پادماده با گرانش: برای اولین بار آزمایشی مبتنی بر سرن طراحی شده تا چگونگی برهم کنش پادماده با گرانش را دقیقا بررسی کند. بر طبق نظریه های معمول، خواص گرانشی پادماده ها باید تقلیدی از خواص گرانشی ماده باشد. اگر آزمایش ها اختلافی از این خواص را نشان دهند باید در انتظار فیزیک جدیدی باشیم. تا کنون کسی نتوانسته است چگونگی برهم کنش پاد ماده را آزمایش کند اما آزمایش آلفا (ALPHA) چنین قصدی دارد. «این به نوعی تصادف بود» این را ژول فاجانز، عضو آلفا و استاد دانشگاه کالیفرنیا می گوید. او همچنین اضافه می کند: «ما قصد نداشتیم گرانش را بررسی کنیم اما بعد پی بردیم داده ای که از پادهیدروژن های به دام افتاده جمع کرده ایم نسبت به گرانش حساس است». با اینکه حساسیت آزمایش فعلی به اندازه کافی بالا نبوده تا اثر بی ابهامی را ببیند اما این اولین قدم برای مطالعات دقیق تر است. هدف اصلی آزمایش آلفا به دام اندازی و مطالعه اتم های پاد هیدروژن می باشد. اتم های پادهیدروژن بوسیله نیروهای مغناطیسی در لوله ای نگهداری می شوند. فیزیکدانان در آلفا از 2010 بیش از 500 پاد اتم را به دام انداخته اند. آنها را تا 16 دقیقه در دام نگه داشته و وقتی میدان مغناطیسی خاموش می شود پاد اتم ها سقوط کرده و شناساگر فوق العاده حساسی آنها را دنبال کرده و جایی که با ماده برهم کنش کرده و حذف می شوند را ثبت می کند. (اصل خبر)
دقایقی پیش جایزه نوبل فیزیک سال 2012 اعلام گردید. جایزه امسال به سرگئی هاروچ از فرانسه و دیوید واینلند از آمریکا برای کارهای تجربی شان در اپتیک کوانتمی تعلق گرفت. آنها روشی را ابداع کردند که امکان اندازه گیری و کار کردن با تک ذرات کوانتمی را بدون آن که ماهیت کوانتمی آنها از بین برود، فراهم می آورد. این کار قبل از آزمایشهای آنها ناممکن به نظر می رسید. (سه شنبه 18 مهرماه 1391)
کشف احتمالی هیگز: در کنفرانس امروز چهارشنبه 13 تیرماه 1391 در سرن خبر کشف ذره ای جدید اعلام شد. این ذره با جرم 126GeV سنگین ترین بوزون کشف شده است که با مشخصات ذره هیگز که قریب 40 سال انتظار کشف آن می رفت نزدیک است. برای کشف این ذره تریلیون ها رویداد در آشکارسازهای ATLAS و CMS در سرن در طول سالهای 2011 و 2012 جمع آوری شدند که دارای سطح اطمینان 5 سیگما است که در رشته ذرات بنیادی برای اعلام یک کشف کافی است. این اعلام اولیه نتایج است و برای انتشار نتایج اصلی تا پایان ماه جولای باید صبر کرد. قدم بعدی اطمینان یافتن از این است که ذره کشف شده خود هیگز است. (اصل خبر) خبر قبلی: قرار است روز چهارشنبه 13 تیرماه (4 جولای) در ساعت 11:30 به وقت تهران در کنفرانسی در سرن جدیدترین خبر مربوط به کشف ذره هیگز اعلام شود. این خبر می تواند سه گزینه عدم کشف، عدم وجود شواهد کافی یا اعلام کشف باشد. در چند سال گذشته، دانشمندان آزمایشگاه ملی لارنس برکلی (Berkely Lab) بهطور نظری و سپس در آزمایشگاه مواد جدیدی موسوم به "عایقهای توپولوژیکی" یافتند که خواص عجیبی از خود بروز میدهند؛ این مواد در درون عایق بوده ولی بر روی سطح خود رسانای خوبی هستند. در سطح یک عایق توپولوژیکی اسپین الکترونها نسبت به یکدیگر قفل بوده و فقط بهطور جمعی و با هم تغییر میکند. به همین دلیل پدیده پراکندگی در آن رخ نمیدهد و دارای مقاومت بسیار کمی است. عدم پراکندگی در سطح، الگویی مشخص در حرکت الکترونها پدید میآورد و عنوان "عایقهای توپولوژیکی"از همین جا میآید. همچنین در دستاوردی تازه از دانشمندان چینی، با لایهنشانی مواد ابررسانا بر سطح یک عایق توپولوژیکی، ممکن است بتوان ذرات جدیدی با عنوان "فرمیونهای مایورانا" را که تنها در نظریه پیشبینی شده است در آزمایشگاه مشاهده کرد. دانشمندان امیدوارند که خواص غیرمنتظره عایقهای توپولوژیکی افق تازهای در پیشرفت شاخه مطالعاتی اسپینترونیک، کامپیوترهای کوانتومی و دیگر شاخهها باز نماید. (اصل خبر) از گوشی تلفن همراه تا اثر نسبیتی هال دانشمندان به تازگی دریافتند که اثر هال نسبیتی که بیانگر جسم چرخنده با موج کوانتومی در سرعتهای نزدیک به نور است، باعث تغییر شکل و جابجایی در مرکز هندسی میگردد. شبیه چنین پدیدهای در هنگام فیلمبرداری بوسیله دوربینهای با دیافراگم جاروب کننده (Rolling Shutter) از جسمی که با سرعت زیاد میچرخد (همچون پروانه پنکه) نیز دیده میشود. مثال آشنایی از این نوع دوربینها، گوشی تلفن همراه است. (اصل خبر) ماهیت تابع موج کوانتمی ماهیت حالت کوانتمی همواره مورد بحث بوده است. گروهی آن را متناظر با واقعیت فیزیکی می دانند و گروه دیگر آن را معرف تمام اطلاعات موجود از سیستم می دانند که تنها وجهی از واقعیت پنهان در لایه های زیرین را نشان می دهد. اخیرا گروهی از محققین در مقاله ای که در نیچر منتشر شده است، مدعی اثبات قضیه ای هستند که نشان می دهد هر نظریه که حالت کوانتمی را تنها اطلاعات موجود از یک واقعیت زیرین بداند، پیش بینی هایی متفاوت با مکانیک کوانتمی خواهد داشت. این گروه این قضیه را در امتداد نامساوی بل می دانند و امیدوارند به همان اندازه مورد توجه قرار گیرد. (اصل مقاله) شواهد وجود هیگز پس از چند ماه از انتشار داده های LHC در سرن مبنی بر علائم وجود هیگز، اکنون شتاب دهنده Tevatron در آزمایشگاه فرمی در آمریکا نیز شواهدی از هیگز به دست آورده است که با داده های LHC تطابق دارد. اهمیت موضوع در این است که تواترون از بر هم کنش دیگری رد هیگز را (احتمالا) مشاهده کرده است. هر دو آزمایشگاه سطح معنی داری حدود 2 سیگما را گزارش داده اند که برای اعلام کشف رسمی (5 سیگما) هنوز به داده های بیشتری احتیاج است. (اصل مقاله) |