نکاتی از پرفسور سمیعی

. 

پروفسور سمیعی:

ﭼﯽ ﺑﺨﻮﺭﯾﻢ؟؟؟؟؟

- ﺍﮔﺮ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺍﻋﺼﺎﺏﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﯾﺨﺘﻪ، ﻣﻮﺯ

ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﯿﺪ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺎﻥ ﺳﻨﮓ ﻧﺴﺎﺯﺩ،

ﺯﺭﺩﺁﻟﻮﺩ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ.

- ﺍﮔﺮ ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥﺗﺎﻥ ﺑﺎﻻﺳﺖ، ﻛﺸﻤﺶ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ.

- ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺳﺮﻭﺻﺪﺍﯼ ﻣﻌﺪﻩ ﺭﻧﺞ ﻣﯽﺑﺮﯾﺪ، ﻣﺎﺳﺖ

ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺳﺮﻓﻪ ﻣﯽﻛﻨﯿﺪ، ﻋﺴﻞ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ.

- ﺍﮔﺮ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽﻛﻨﯿﺪ، ﻓﻠﻔﻞ

ﺩﻟﻤﻪﺍﯼ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﻣﻌﺪﻩ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ، ﻛﻠﻢ

ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺩﺍﺭﯾﺪ، ﺍﻧﺠﯿﺮ ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﮔﻮﺍﺭﺷﯽ ﻫﺴﺘﯿﺪ، ﺭﯾﺤﺎﻥ

ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ .

- ﺍﮔﺮ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﻮﺯﺵ ﻣﻌﺪﻩ ﻫﺴﺘﯿﺪ، ﭼﺎﯼ ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ

ﺑﺨﻮﺭﯾﺪ

بهﺍﺷﺘﺮﺍﮎ ﺑﮕﺬﺍﺭﯾﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﻭستشان ﺩﺍﺭﯾﺪ.

ده ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﺰﺭﮒ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﮑﺘﻪ ﻣﻐﺰﯼ ﻣﯿﺸﻮﺩ：

۱ - ﻧﺨﻮﺭﺩﻥ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ 

۲ - ﭘﺮﺧﻮﺭﯼ

۳ - ﺩﺧﺎﻧﯿﺎﺕ 

۴ - ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺯﯾﺎﺩ ﻗﻨﺪ ﻭ ﺷﻜﺮ

۵ - ﺁﻟﻮﺩﮔﯽ ﻫﻮﺍ 

۶ - ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺧﻮﺍﺏ

۷ - ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﻮﺍﺏ 

۸ - ﻛﺎﺭ ﻛﺸﯿﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﻐﺰﺗﺎﻥ در ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ

۹ - ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻓﻜﺎﺭ ﻣﺜﺒﺖ 

۱۰ - ﻛﻢ ﺣﺮﻓﯽ

ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﻣﺠﯿﺪ ﺳﻤﯿﻌﯽ

ﭘﺪﺭ ﻣﻐﺰ ﺩﻧﯿا.

اقیانوس؛ آلبوم ماهی های مرکب(+عکس)

زیست نیوز - سرپاور یا ماهی مرکب گونه ای جاندار دریایی است که در گروه بی مهرگان طبقه بندی می شود. شاید هنگامی که نام ماهی مرکب را می شنوید بی درنگ هشت پا و ظاهر عجیب آن را به خاطر می آورید. اما تنوع در این رده از جانداران آنچنان زیاد است که ماهی های مرکب را در چندین زیرمجموعه طبقه بندی می کنند که شاید هشت پا ساده ترین و البته شناخته شده ترین عضو مجموعه باشد. به رغم آنکه دانشمندان تحقیقات جامعی را در رابطه با ماهی های مرکب انجام داده اند اما این گونه از جانداران همچنان فضای مرموز مخصوص به خود را حفظ کرده اند. به عنوان مثال، چندی پیش زیست‌شناسان دریایی قدرت شنوایی و شیوه واکنش ماهیان مرکب به صداها را در اعماق اقیانوس مورد بررسی قرار داده‌اند. اکثر اصوات تولید شده در دریا و اقیانوس، فرکانس پایین بوده و ماهیان مرکب با توجه به قدرت بالای شنوایی خود قادر به تشخیص این صداها هستند. ماهی مرکب از دو اندام «استاتوسیت» برای شنیدن صداها استفاده می‌کند و قدرت شنیدن صداهایی در محدوده 50 تا 500 هرتز را دارد که بهترین محدوده زیر 300 هرتز است. تغییر رنگ و یا افزایش سرعت حرکت از جمله واکنش های ماهی مرکب به صدا است؛ همچنین امواج صوتی باعث حرکت ماهی مرکب به عقب و جلو می‌شود. ماهیان مرکب می‌توانند با استفاده از قدرت شنوایی مسیر خود را بیابند و از این حس برای دور یا نزدیک شدن به صخره یا سطح آب استفاده کنند. در ادامه با تعدادی از انواع شگفت انگیز ماهی های مرکب آشنا می شویم:

 

ماهی مرکب پیکانی

 

 

ماهی مرکب هومبولت

 

 

ماهی مرکب خون آشام(خفاشی)

 

 

ماهی مرکب ماما(مادر)

 

 

ماهی مرکب شیشه ای

 

 

ماهی مرکب پره دار

 

 

ماهی مرکب پهن پیکر

 

 

ماهی مرکب کلینگتون

 

 

ماهی مرکب لولیگو

 

 

ماهی مرکب ساده باله ای

 

فروش خرچنگ و ماهی مرکب در برخی رستوران‌های کشور

یک زمانی می‌گفتند که غیرقانونیه، اما پس از مدتی دیگه برای همه جا افتاد و عادی شد. به همین خاطر دیگر کسی گیر نمی‌دهد.

فروش خرچنگ و ماهی مرکب در برخی رستوران‌های کشور، سوژه رادیو معارف شد و این رادیوی مذهبی که از مرکز قم در سراسر کشور برنامه پخش می‌کند، به انتشار گزارشی در این باره پرداخت.

بنا بر این گزارش، چندی پیش، امام جمعه بندر گناوه در استان بوشهر، از فروش برخی مواد غذایی که خوردن آنها حرام است، انتقاد کرده، گفته بود: در بازار شهر گناوه، برخی چیزها فروخته می‌شود، از جمله خرچنگ و ماهی مرکب که پس از بسته‌بندی به صورت فیله‌ماهی در بازار به فروش میرسد که خوردن آنها از نظر شرعی حرام و این معامله باطل است.

فروش این مواد، منحصر به شهر گناوه و استان بوشهر نیست و در برخی دیگر از شهرها از جمله تهران، فروشگاه‌هایی هستند که به عرضه خرچنگ برای مصرف خوراکی می‌پردازند. علاوه بر فروش خرچنگ و ماهی ‌مرکب، برخی از رستوران‌ها و اغذیه ‌فروشی‌ها، اقدام به پخت آن هم می‌کنند.

گزارش نخست، از ساندویچ ‌فروشی‌های بوشهرگزارشگر: شما در اینجا ساندویچ گبگو (خرچنگ) دارید؟
فروشنده: نه، ما نداریم، چون به ما اجازه پخت آن را نمیدهند، خیلی از مشتری‌ها هم از ‌طلب می‌کنند، ولی به خاطر اینکه می‌ترسیم به ما گیر بدهند و ما هم می‌خواهیم کاسبی کنیم، نمی‌فروشیم.
ـ از نظر شرعی بررسی کرده‌اید که فروش آن چه حکمی دارد؟
ـ شنیدم که میگن مکروهه، اما نشنیده‌ام بگویند حرام است.

گزارش دوم، از ساندویچ ‌فروشی‌های بوشهر
گزارشگر: چرا این غذا (خرچنگ) این قدر مشتری دارد؟
فروشنده: می‌گویند مقویه، اگر ویتامین نداشت که کسی استقبال نمی‌کرد، پس حتما ویتامینی دارد، هرچند هم‌اکنون از خساک (ماهی مرکب) بیشتر استقبال می‌کنند.
- از نظر شرعی بررسی کرده‌اید که فروش آن چه حکمی دارد؟
- یک زمانی می‌گفتند که غیرقانونیه، اما پس از مدتی دیگه برای همه جا افتاد و عادی شد. به همین خاطر دیگر کسی گیر نمی‌دهد.

گفتنی است، وظیفه نظارت بر عرضه مواد غذایی بر عهده مراکز بهداشت و نیز سازمان دامپزشکی کشور است.

در این زمینه، حجت‌الاسلام ‌و المسلمین سلطانی، مسئول حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در سازمان دامپزشکی کشور درباره عرضه مواد غذایی حرام در فروشگاه‌ها و نحوه برخورد این سازمان با چنین مواردی می‌گوید: در بعد شرعی، این حوزه قانون مدون و مشخصی برای نظارت ندارد. ما از طریق مسئولان دفاتر نمایندگی این حوزه در شهرها و در حد توان و نیروی انسانی که داریم نظارت می‌کنیم. فروش مواردی مانند ماهی ‌مرکب، مارماهی، خرچنگ و ... ممنوع است. به متخلفان برای بار نخست تذکر می‌دهیم و در صورت تکرار از مسئولان می‌خواهیم که فعالیت آن فروشگاه متوقف شود.

وزیر بهداشت هم از وظیفه مراکز بهداشت در این‌باره می‌گوید:«یکی از وظایف مراکز بهداشت نظارت بر گوشت‌هایی است که مصرف آن حرام است. در این باره متاسفانه بعضی از مردم از احکام مطلع نیستند که درحال پیگیری هستیم تا از جنبه آموزشی و نظارتی فعالیت خود را بیشتر کنیم.»

حجت‌الاسلام سلطانی با تأیید این گفته وزیر بهداشت که «برخی از افراد با احکام آشنا نیستند» به آوردن نمونه‌ای می‌پردازد: به خانمی که در حال خرید مارماهی بود و می‌گفت: گوشت آن خیلی خاصیت دارد، گفتم: برخی (فقها) می‌گویند خوردن گوشت مارماهی حرام است. وی در پاسخ من گفت: درست است که حرام است، اما این فروشنده به من گفت: «حرامه»؛ یعنی تا چهل شب دعای شما مستجاب نمی‌شود. شما می‌توانید بخورید، بعد از چهل شب دعای شما مستجاب می‌شود.

شاید این پرسش در ذهن برخی راه یابد که چرا مصرف میگو که از نظر ظاهری به خرچنگ شباهت دارد و ضمنا ماهی هم نیست، اشکالی نداره، اما خوردن خرچنگ حرام است. باید گفت: در این باره یک قاعده فقهی وجود دارد که حجت‌الاسلام و المسلمین وحیدپور، کارشناس مسایل فقهی،‌ این را بیان می‌کند: درباره مصرف آبزیان یک قاعده کلی فقهی وجود دارد: هیچ حیوان آبزی قابل استفاده نیست؛ یعنی حرام‌ گوشت است، مگر دو حیوان؛ اول ماهیان فلس‌دار (پولک‌دار) و دوم: میگو.

ماهی مرکب وخواص درمانی آن رابیشتربشناسیم

ماهی مرکب وخواص درمانی آن رابیشتربشناسیم

ماهی مرکب یکی از ماهیان بی مهره خلیج فارس می باشد که هر ساله صد ها تن از این ماهی ارزشمند توسط صیادان صید و بعد از عمل آوری در شرکت های فرآوری بصورت کامل یا فیله شده به کشورهای دور یا نزدیک صادر می شود . در استان بوشهر فصل صید این ماهی از بهمن ماه هر سال شروع و تا اردیبهشت ماه سال بعد ادامه دارد و به عنوان یکی از محصولات غیر نفتی علاوه بر اشتغال زایی ، فرآوری و صادرات آن باعث ارز آوری می شود .

این ماهی از راسته هشت پایان و تیره سرپایان با نام علمی Sepia pharaonis  دارای هشت عدد پا ( شش عدد کوتاه و 2 عدد بلند ) یک جفت چشم ، یک  دهان با دو دندان غیر فکی ، بدن کیسه مانند به شکل اتو می باشد که در قسمت پشتی این ماهی  Cattle Bone  قرار دارد که استخوانی بیضوی شکل و اسفنجی فرم است . که علاوه بر تثبیت شکل جانور باعث محافظت از ارگانها و احشاء داخلی می شود .

این قسمت در گویش محلی کف دریا نامیده می شود و استخوان گونه های دیگر sepia مثل Sepiella maindroni   و   Sepia  esculenta  را نیز شامل می شود .

به منظور آماده سازی یا فرآوری  Cuttle bone  آن را از قسمت پشتی برداشته و با آب شستشو می دهند سپس آنرا در مقابل نور خورشید خشک می نمایند و شب هنگام در معرض رطوبت شبانه قرار می دهند تا بو و عطر ماهی خود را از دست بدهد ، این قسمت به صورت تازه نیز قابل استفاده است .

مزه آن کمی شور است ، رنگ آن سفید و قوام اسفنجی دارد ، مانند خود ماهی طبع بسیار گرمی دارد و بر روی فعالیت های کبد ، کلیه و کانال گوارشی موثر است . باعث تنظیم کارکرد کلیه و کبد می شود . تولید اسید معده را کاهش می دهد ، ترشحات لوکوسی بافت های پر خون را کاهش می دهد ، رطوبت را جذب کرده و با انقباض عروقی باعث جلوگیری از خونریزی می شود  و در درمان عفونت های اگزودایی پوست موثر است . کاربرد آن در درمان خونریزی و ایستایی رحم نیز مشاهده شده است .

مقدار مصرف و روش تجویز :

روزانه 12-6 گرم در آب جوشیده و یا 3-5/1 گرم پودر آن در هر نوبت بلعیده شود . در مصارف خارجی بمنظور جلوگیری از خونریزی های ناشی از ضربه و یا جلوگیری و درمان عفونت های اگزودایی پوست از پودر آن به مقدار کافی بصورت موضعی استفاده می شود .

این پودر در زمانی که یبوست وجود دارد نباید به صورت خوراکی تجویز شود .

قابل ذکر است که مردمان بوشهر سالهاست که به خواص دارویی  Cuttle Bone   پی برده اند و از پودر آن در زمان خونریزی های ناشی از ضربه و درمان عفونت های خارجی استفاده می نمایند ، بومیان منطقه پودر آن را با دان و غذای طیور و دامهای خود مخلوط می نمایند که علاوه بر تنظیم کارکرد کبد و کلیه و کاهش تولید اسید معده و سایر خواص مربوطه بدلیل سرشار بودن از کلسیم  ) Ca ) و سایر مواد معدنی ، تاثیر بسزایی در رشد و سلامت دام و طیور دارد

ناگفته نماند از ماهی مرکب در علم پزشکی هامیوپاتی برای درمان بیشتر مشکلات رحمی استفاده می شود.

مطالب بیشتر از قلم دکترحسین زاده صحافی(عضوهیئت علمی موسسه تحقیقات شیلات ایران)

زیستگاه اصلی : بخش غربی اقیانوس آرام، دریای سرخ و خلیج فارس

وضعیت بدنی: رشد سریعی دارند. جثه نرها از ماده ها بزرگتر است. آنها هشت بازوی کوتاه و دو بازوی بلند دارند که این بازوان بلند برای گرفتن طعمه، گسترش یافته اند و غالبا" آنها را در میان بازوان کوتاهشان جمع می کنند. بدن تخت این ده پایان، به آنها این امکان را می دهد که خود را به شکل شناور، نزدیک بستر اقیانوس نگهدارند و زندگی کنند. جایی که غذاهای مورد علاقه آنها به وفور یافت می شود.

وزن: بین 4 تا 5 کیلوگرم

طول بدن: از بزرگترین ماهیان مرکب هستند که طول بدنشان به 42 تا 43 سانتیمتر می رسد. در ماده ها حدود 33 سانتیمتر است.

وضعیت زندگی: این گونه در آب های گرم و در دمای 30 درجه سانتیگراد زندگی می کنند. آنها نیز همانند وابستگانشان می توانند تغییر رنگ دهند. فراعنه آبی، این عمل را برای گفتگو و برقراری ارتباط یا به هنگام احساس خطر ، عشقبازی و نیز استتار و دور شدن از دید دشمن انجام می دهند.

شکار و تغذیه: این ماهیان مرکب، از نرم تنان کوچکی مثل حلزون ها، سخت پوستان و ماهیان تغذیه می کنند. آنها خود غذای کوسه ها، سفره ماهیان، دلفین ها، مرغان دریایی و سایر ماهیان بزرگتر می شوند. نیز همانند سایر جانوران دریایی، ماهیگیری غیر مجاز و آلودن آب ها باعث نابودیشان می شود.

تولید مثل: در فصل تولید مثل، نرها بر سر انتخاب لانه با یکدیگر به مبارزه بر می خیزند اما اغلب این دعواها بدون جراحات جدی خاتمه می پذیرند. پس از اینکه نر موفق به تصاحب قلمرو خود شد، ماده در لانه حاضر می شود و با نری که صاحب قلمرو و لانه است، جفت گیری می کند. پس از جفت گیری، ماده خود را عقب می کشد و به عمق لانه می رود. جایی که تخم ها در آنجا گذاشته خواهند شد. ماده تخم ها را با یک پوشش حفاظتی می پوشاند و آنها را با دقت به سقف لانه می چسباند. آنگاه تخم ها را ترک می کند تا خود مراحل رشدشان را طی کنند و متولد شوند. مادر، کمی پس از تخم گذاری می میرد. جفت گیری و تخم گذاری در یک دوره 110 روزه انجام می شود. حدود 1500 تخم گذاشته می شوند که در دمای 28 درجه سانتیگراد معمولا" 14 روز طول می کشد تا به ثمر برسند.

 

ماهی مرکب، یک آبزی با تفاخر طرح و رنگ

در بین جانوران زیر آب، فرعونی زندگی می کند که لباس های رنگارنگ و زیبا به تن دارد و رفتارش چون فرعون ها حاکمانه است؛ چشمانی بزرگ، بازوانی توانمند و اسلحه ای کارآمد دارد و هر لحظه خود را به رنگی در می آورد. شاید همیشه پیروزی از آن او نباشد اما نسبت به دشمن خود سختگیر است.
< سپیا فاراعونیس sepia pharaonis > که این لقب را از آن خود کرده، عضوی کوچک ولی معروف از خانواده بزرگ به نام ( ماهیان مرکب ) است که مردمان خلیج فارس در هر شهری او را به نامی صدا می زنند؛ مردمان بوشهر " خساک " ، ساکنان هرمزگان " نقر " ، " عنکاس " یا " انکاس " و ساحل نشینان جزیره خارک " نکله " اش می گویند.
این جانور که یکی از مهم ترین گونه های ( سرپایان ) در حوزه اقیانوس هند و بویژه در خلیج فارس و دریای عمان است، در آب های استان بوشهر به وفور وجود دارد و در میان حدود 20 گونه از سرپایان گزارش شده در منطقه خلیج فارس و دریای عمان، او گونه غالب است.

سپیا فاراعونیس ها مانند همه مرکب ماهی ها، دارای جنس های نر و ماده جدا از هم هستند. جثه جنس نر بزرگتر از ماده است و رنگ های متنوع و جذابی دارد که جنس ماده را به طرف خود جذب می کند. فصل تخم ریزی این جانوران در بهار یا پاییز و معمولا" در عمق 50 متری دریاست. وقتی سپیا فاراعونیس نر، همسر خود را انتخاب کند، بازوهای دهانی اش را تغییر شکل می دهد و آماده می شود تا او را به سمت خود بکشاند. اما این کار به همین راحتی هم نیست؛ او برای به دست آوردن همسر، ناچار به مبارزه با رقیبان است. پس باید همه آنها را وادارد تا صحنه را ترک کنند و او را با سپیا فاراعونیس ماده تنها بگذارند. حالا نوبت آن می رسد تا رضایت همسر را جلب کند؛ او بالای سر همسر آینده اش شنا می کند، نور می تاباند و تغییر شکل می دهد تا دل او را به دست آورد.

چراغی برای حیات

اعماق دریا همیشه تاریک است؛ بخصوص شب ها که نور ماه هم به آنجا نمی رسد. با اینکه بیشتر عکاسان یا پژوهشگران روز را برای غواصی در زیر آب های خلیج فارس انتخاب می کنند اما همیشه چراغ های مخصوصی به همراه می برند تا بتوانند در تاریکی اعماق دریا، جانوران یا گیاهان را رصد کنند. اما در همین تاریکی شب، موجوداتی از مخفیگاه خود بیرون می آیند که به دنبال غذا هستند و یکی از آنها سپیا فاراعونیس است.

این جانور از تاریکی نمی ترسد و همیشه با خود چراغی به همراه دارد. او در اعماق دریا و در دل تاریکی، ناگهان چراغ بدن خود را روشن می کند. نور تابانی که از بدن این جانور به بیرون می تابد، برخی از جانوران دریایی را مسخ می کند و به سمت خود جذب می کند و فرصت خوبی را در اختیار سپیا فاراعونیس می گذارد تا غذایش را به راحتی انتخاب کند.

اما نور بدن این فرعون آبزی از کجا می آید؟ چراغ قوه درون بدن این جانور، از ترکیبات شیمیایی تابانی به نام < لوسیفرین > تولید می شود که در قسمت های مختلف پوست و دور چشم های بیشتر ماهیان مرکب وجود دارد.

این موجودات دارای لوله های نقره ای رنگ بسیار زیبایی هستند که از مقداری پروتئین ناشناخته تشکیل شده اند. دانشمندان این پروتئین مخصوص را < منعکس کننده > می نامند. اما نور بدن این جانور فقط برای شکار نیست؛ بسیاری از ماهی هایی که دشمن او هستند، با دیدن این نور فرار می کنند تا جان سپیا فاراعونیس در امان بماند. یکی دیگر از کاربردهای نور بدن این جانور، هنگام تولید مثل است که برای جذب جنس مخالف به سوی خود، بدنش را روشن می کند.

بعد از لقاح تخمک ها، نوبت آن است که تخم ها از بدن مادر خارج شوند. این کار فقط بر عهده مادر است و باید به تنهایی از پس آن برآید اما این موضوع دلیل بر این نیست تا پدر بیکار بنشیند؛ او باید مراقب اوضاع باشد و با هر موجود مهاجمی مبارزه کند تا همسر، کار خود را به پایان برساند.

اولین کار این است که بستری سخت و ترجیحا" حفره مانند را به عنوان محلی مناسب، برای تخم گذاری پیدا کنند. پس پدر و مادر شناکنان به دنبال این محل می گردند. با اینکه سپیا فاراعونیس سطحی کاملا" شنی در مناطق عمیق را برای استراحت دوست دارد ولی هنگام تخمریزی، مناطق صخره ای در کنار سواحل را انتخاب می کند. پس از آنکه مادر محل مناسب را پسندید، در پناه حفاظت همسرش، شکل خود را به حالت یک دوک در می آورد. سپس یکی از بازوهایش را که برای این کار تغییر شکل داده، وارد فضای خالی بدن خود که < جبه > نام دارد می کند و تخم ها را با دقت خاصی بصورت خوشه ای به بستر می چسباند. در میان بیشتر ماهیان مرکب، بعد از تخم گذاری، وظیفه والدین به پایان می رسد. یا هر دو می میرند و یا به آب های عمیق باز می گردند.

سپیا فاراعونیس ها عمر کوتاهی دارند و در یک سالگی بالغ می شوند. علت این موضوع هم به خون آنها برمی گردد؛ سپیا فاراعونیس دارای قلبی سه حفره ای است که دو حفره برای پمپاژ خون به دستگاه تنفسی و یک حفره برای پمپاژ خون به کل بدن است. وجود هموسیانین یعنی مس به جای آهن در خون او، باعث شده که رنگ خونش به جای قرمز، به صورت سبزآبی دیده شود. این سیستم گردش خون انرژی زیادی نیاز دارد که همین مصرف انرژی طول عمر این جانور را کوتاه می کند.

تخم های سپیا فاراعونیس که هر کدام بین 7 تا 19 میلی متر است، بسیار شبیه خوشه های انگور مانند ژله ای هستند؛ اگر یکی از آنها را به سوی نور بگیرید، می توانید مینیاتور کوچک و کاملی از یک سپیافاراعونیس را در داخل آن ببینید چرا که نوزاد آنها فاقد مراحل دوران لاروی است. این نوزادان بسته به شرایط محیط بعد از 20 تا 25 روز از مرحله جنینی خارج می شوند و از پوشش شفاف و شیشه ای تخم بیرون می آیند. از آن همه تخم رها شده که بعد ها به نوزاد تبدیل می شوند، فقط تعداد معدودی شانس زندگی دارند و بسیاری از آنها قبل از رسیدن به بلوغ و تولید مثل به وسیله شکارچیان، خورده می شوند. اما آنها که زنده می مانند، زندگی کامل و مستقلی را از نوزادی شروع می کنند.

فرعون خلیج فارس با اینکه در جوانی علاقمند به زندگی جمعی است ولی به تدریج که بزرگ می شود، قلمرو طلب شده و زندگی انفرادی را ترجیح می دهد. تا وقتی که زوج خود را بیابد. آن وقت است که باید دوباره خود را رنگارنگ کند و نور بتاباند تا به راه پدر یا مادر خود برود.

رنگ های فریبنده

رنگ به رنگ شدن سپیا فاراعونیس، تنها برای تولید مثل یا شکار نیست؛ او این کار را در مواقع خطر هم انجام می دهد. از آنجا که این جانور بیشتر روز را در خواب است، همواره در معرض تهدید شکارچیان قرار دارد؛ فقط کافی است که از وجود یک دشمن احساس خطر کند تا برای فرار از دست او به سرعت تغییر رنگ دهد و کاملا" هم شکل محیط اطرافش شود. تغییر رنگ این جانور به قدری ماهرانه است که برایش فرقی نمی کند در اطرافش پاره های آهن باشد یا ماسه های سفید و یکدست کف دریا؛ سریعا" به همان رنگ در می آید. البته بهترین کار برای این جانور این است که وقتی می خواهد بدون هیچ مزاحمتی استراحت کند، خود را به رنگ محیط درآورد تا خوابش آشفته نشود.

درست است که قابلیت او در تغییر رنگ بی اندازه بالاست اما این جانور هم برای خود رنگ ثابتی دارد. رنگ اصلی و زمینه یک سپیا فاراعونیس، کرم رنگ است که لکه ها و طرح های قهوه ای، بدن او را پوشانده. این جانور به هیچ وجه نمی تواند رنگ اصلی بدن خود را تغییر دهد و تنها رنگ لکه ها و طرح های خود را هم شکل محیط می کند. سپیا فاراعونیس این تغییر رنگ را بوسیله رنگدانه هایی به نام < کروماتوفور > که به تعداد بی شمار در سطح بدنش وجود داد، انجام می دهد؛ هر کدام از این رنگدانه ها، رنگ خاصی را تولید می کنند؛ زرد - نارنجی - قرمز - صورتی - آبی - سیاه و ... اما این تغییر شکل به چه صورت انجام می شود؟

ماهیچه های بسیار کوچکی از اندام این جانور به < کروماتوفور > های بدنش وصلند که با تحرکات مختلف، وضعیت آنها تغییر می کند؛ هر گاه ماهیچه های بدن خود را منقبض کند، رنگدانه ها در یک نقطه جمع می شوند و او را بی رنگ می کنند. وقتی هم که آنها را منبسط کند یا در حال استراحت باشد، رنگدانه ها پراکنده می شوند و سطح بدن جاندار، رنگ های مختلفی به خود می گیرد. این همان کاری بود که نخستین سپیا فاراعونیس که در خلیج فارس دیدم، انجام داد. او با دیدن من احساس خطر کرد و خود را به رنگ آبی دریا درآورد. احتمالا" اگر به او نزدیک تر می شدم، با اسلحه دفاعی خود به من شلیک می کرد.

مرکب مخدر

تغییر رنگ برای یک سپیا فاراعونیس تنها وسیله دفاعی نیست؛ او همواره مسلح است و هیچ وقت سلاح خود را از خود دور نمی کند. مواقعی پیش می آید که شکارچی، او را دیده و دیگر تغییر رنگ فایده ای ندارد. پس این جانور از روش دیگری برای حفاظت از خود استفاده می کند؛ او همیشه مرکب سیاهی را در کیسه ای بالای سمت راست روده اش همراه دارد. پس به محض نزدیک شدن کوسه ها و برخی ماهیان بزرگ جثه مانند میش ماهیان که دشمن او هستند، دهانه کیسه را در نزدیک مخرج باز می کند و مرکب را با انقباض به بیرون پرتاب می کند. با این کار به سرعت محیط را چنان به سیاهی می کشاند که صیاد به سختی می تواند او را ببیند. اما این کار او فقط برای سیاه کردن محیط اطراف نیست چرا که بینایی در دنیای جانوران زیر آب، یکی از آخرین حواس آنهاست. شکارچی ها به راحتی می توانند با راداری که در سر خود دارند، شکار را تعقیب کنند اما از دست مرکب تیره رنگ سپیا فاراعونیس، راه فراری نیست؛ این مرکب سرشار از ترکیباتی به نام <ملانین> و ماده شیمیایی <الکالوئید> است و به نوعی ماده مخدر به حساب می آید. به محض اینکه شکارچی با این مرکب برخورد کند، گیرنده های شیمیایی اش توسط الکالوئید ها بسته می شود تا سپیا فاراعونیس او را گیج و گمراه به حال خود رها کند و از مهلکه بگریزد. جالب است که این کیسه سرشار از مرکب، در زمان جنینی در بدن فرغون دریا شکل می گیرد و تا آخر عمر همراه اوست. نوزادهای تازه متولد شده سپیا فاراعونیس هم می توانند با تخلیه این کیسه از خود محافظت کنند؛ فقط کافی است شکارچی این نوزاد را بخورد تا دهانش بی حس شود و بی اداره بازش کند تا توزاد بیرون بیاید.  

 

نکاتی از ترامادول ومتادون وب2

نکاتی از ترامادول ومتادون

ترامادول (نام ژنریک: Tramadol) که به نامهای تجاری ترامال، ترامدو بایومادول نیز شناخته می‌شود. یک داروی مسکن شبه تریاک است و یک نوع اپیویید به حساب می‌آید. این دارو برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تجویز می‌شود. ترامادول یک آگونیست برای گیرنده‌های مو (μ) اوپیویید، و سیستم نورآدرنرژیک و سروتونرژیک بوده و باعث افزایش آزاد سازی سروتونین می‌شود. خاصیت چسبندگی ترامادول به گیرنده‌های "مو" بسیار ضعیف است تقریباً ۶۰۰۰\۱ نسبت به مرفین، ماده متابولیزه شده O-Desmethyltramadol نسبت به عنصرمادر خاصیت چسبندگی بیشتری به گیرنده‌های "مو" دارد (۰،۱ برابر مرفین) و خاصیت مخدری قویتری از خود به جا می‌گذارد. خاصیت تسکین درد در ترامادول حدود ۱۰ برابر ضعیف تر از مرفین است. علاوه بر این ترامادول باعث جلوگیری از بازجذب "نورآدرنالین" و افزایش آزاد سازی "سروتونین" می‌شود و غلظت این دو ماده را در سیناپس بالا می‌برد، این امر باعث ایجاد نوعی خاصیت، مانند داروهای ضدافسردگی و همچنین هوشیاری می‌شود و برعکس مرفین فرد مصرف کننده را فعال‌تر می‌کند، حتی در برخی از مصرف‌کنندگان حالات ضعیفی مانند (MDMA (XTC مشاهده شده، احتمال گرفتگی عضلانی نیز کاهش میابد. با خوردن ۱۰۰ میلی گرم ترامادول سطح خونی دارو در دو ساعت به حداکثر می‌رسد. حدود ۲۰ درصد ترامادول به پروتئین خون بسته می‌شود. ۳۰ درصد ترامادول بصورت تغییر نیافته و ۶۰ درصد آن بصورت متابولیتهای شکسته شده در کبد از راه ادرار دفع می‌شود. نیمه عمر دارو ۴ تا ۶ ساعت می‌باشد. موارد مصرف ترامادول برای تسکین درد معمولاً به مدت کمتر از ۵ روز و به مقدار ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم هر ۸ ساعت تجویز می‌شود، همچنین این دارو جهت درمان سندروم پای بی‌قرار نیز تجویز می‌شود.^{[۲][۳][۴][۵]}

محتویات

 [نهفتن] 

• ۱ تاریخچه
• ۲ اشکال مختلف دارو
• ۳ اعتیاد
• ۴ عوارض جانبی
• ۵ منابع

تاریخچه[ویرایش]

این دارو توسط شرکت آلمانی گروننتال (Grünenthal) در دهه ۱۹۷۰ با نام تجاری ترامال (®Tramal) ساخته شد. گروننتال در سالهای بعد حق تولید ترامادول را به شرکتهای متعددی در سراسر دنیا واگذار کرد.

در سال ۲۰۱۳ پژوهشگران فرانسوی، سوئیسی و کامرونی در پوسته ریشه یک گیاه دارویی افریقایی به نام N. latifolia ترامادول یافتند. این که یک داروی مصنوعی در مقادیر قابل توجهی در طبیعت وجود داشته باشد یک پدیده بسیار نادر است.^[۶]

اشکال مختلف دارو[ویرایش]

ترامادول معمولاً به شکل نمک هیدروکلراید تولید شده و به دو شکل خوراکی (بیشتر کپسول و قرص) و آمپول به بازار عرضه می‌شود. مقدار جذب و تأثیر فرم تزریقی ترامادول بسیار بیشتر از فرم خوراکی است. ترکیب ترامادول و استامینوفن نیز در بازار موجود است (که در ایران عرضه نمی‌شود).^[۷]

در خارج از ایران به صورت قرصهای آهسته رهش Retard، آمپول، کپسول و قطره موجود می‌باشد، مصرف قطره خوراکی آن رایج‌تر است و برعکس اکثر داروهای اپیوئیدی شامل قوانین داروهای مخدر نمی‌شود و با نسخه عادی پزشک قابل تهیه‌است.

اعتیاد[ویرایش]

علائم جسمی ترک ترامادول احتمالاً به علت خواص ضدافسردگی این دارو (جلوگیری از بازجذب سروتونین و نورآدرنالین) شدیدتر از علائم ترک مخدرهایی مانند تریاک می‌باشد، حتی بعد از قطع مصرف کوتاه مدت ترامادول علائمی مانند بی خوابی، سندروم پای بی‌قرار (RLS) و افسردگی بروز می‌کند. مصرف بدون وقفه آن در طولانی مدت باعث ایجاد مقاومت بدنی نسبت به مواد اپیوییدی شده و دوز مصرف آن باید افزایش یابد تا اثری مشابه مقدار مصرف اولیه را ایجاد کند، مدتی بعد از قطع مصرف دارو مقاومت بدنی نسبت به ترامادول و دیگر مواد اپیوئیدی به حالت اولیه بر می‌گردد.^[۸]

عوارض جانبی[ویرایش]

عوارض مشابه دیگر داروهای شبه‌تریاک (تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان. دیر انزالی. یبوست، افت فشار خون، تعریق، خارش) در ترامادول هم دیده می‌شود اما احتمال بروز دپرسیون تنفسی که کشنده‌ترین عارضه این گروه داروهاست، با ترامادول خوراکی نسبت به مرفین کمتر است. مصرف این دارو به علت افزایش سطح سروتونین، بیشتر از دیگر مواد اپیوئیدی ایجاد حالت تهوع می‌کند، همچین باعث بی خوابی می‌شود. مصرف بیشتر از ۴۰۰ میلی گرم ترامادول برای افراد بدون مقاومت بدنی در مقابل مواد اپیوئیدی خطرناک است.

مصرف همزمان داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین و مهارکننده منوآمینواکسیداز موجب تشدید عوارض دارو و گاهی سندرم سروتونین می‌گردند.

یکی از عوارض نادر ولی خطرناک مصرف ترامادول تشنج می‌باشد. تشنج معمولاً در اثر مصرف زیاد این دارو یا مصرف دارو در بیماران صرعی یا بیمارانی که دچار آسیب مغزی شده‌اند با بیمارانی که مشکلات کبدی کلیوی (دفع دارو دچار اختلال گشته و افزایش مقدار دارو در خون) دارند و یا معتادان به الکل ایجاد می‌گردد. همچنین احتمال وابستگی دارویی و بروز علائم ترک مشابه دیگر ترکیبات شبه تریاک هم وجود دارد.^[۹][۱۰] یکی دیگر از عوارض نادر ترامادول (چهار تا پنج ساعت پس از مصرف) افزایش فشار خون به همراه سردرد شدید می‌باشد مریم اخگری، رئیس بخش سم‌شناسی پزشکی قانونی تهران با اشاره به افزایش مصرف داروهای مخدر مانند متادون و ترامادول اعلام کرد در مطالعه‌ای که طی پنج سال اخیر انجام شده مرگ‌های ناشی از مصرف ترامادول ۴۰ برابر بیشتر شده است. در این مقاله به نوع مرگ و تعداد قربانیان اشاره نشده است^[۱۱].

تاریخ ارسال: پنج‌شنبه 25 اردیبهشت‌ماه سال 1393 ساعت 09:07 | نویسنده: عباس کریمی | چاپ مطلب 0 نظر

مجتمع‌های فرهنگی و هنری مشهد

مجتمع فرهنگی ـ هنری امام رضا(ع) واقع در پارک بزرگ ملت که تعدادی از انجمن‌ها از جمله هنرهای تجسمی، خوشنویسان، موسیقی، سینمای جوانان ایران مشهد، فیلم‌نامه‌نویسان، عکاسی و... در آن مشغول به فعالیت می‌باشند. مجتمع فرهنگی ـ هنری صاحب‌الزمان(عج): میدان صاحب‌الزمان(عج) ، نبش خیابان مولوی مجتمع فرهنگی ـ هنری شهید هاشمی نژاد: خیابان طلاب، خیابان وحید، جنب بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد هنرستان هنرهای زیبا (پسران مشهد): قاسم‌آباد، بلوار ادیب، نبش ادیب33 مجتمع فرهنگی سلطانعلی مشهدی: قاسم‌‌آباد، فلاحی، فلاحی15

تاریخ ارسال: پنج‌شنبه 25 اردیبهشت‌ماه سال 1393 ساعت 08:58 | نویسنده: عباس کریمی | چاپ مطلب 0 نظر

درمان نگهدارنده با متادون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

گمان می‌رود که این مقاله ممکن است ناقض حق تکثیر باشد، اما بدون داشتن منبع امکان تشخیص قطعی این موضوع وجود ندارد. اگر می‌توان نشان داد که این مقاله حق نشر را زیر پا گذاشته است، لطفاً مقاله را در ویکی‌پدیا:مشکلات حق تکثیر فهرست کنید. اگر مطمئنید که مقاله ناقض حق تکثیر نیست، شواهدی را در این زمینه در همین صفحهٔ بحث فراهم آورید. خواهشمندیم این برچسب را بدون گفتگو برندارید.

این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.

محتویات

 [نهفتن] 

• ۱ مروری بر تاریخچهٔ ایجاد درمان نگهدارنده با متادون(MMT)
• ۲ استفاده از متادون به عنوان دارو
• ۳ شیوه و مقدار مصرف متادون در درمان نگهدارنده
• ۴ کارآیی درمان نگهدارنده
• ۵ ترک درمان
• ۶ پانویس
• ۷ منابع
• ۸ جستارهای وابسته

مروری بر تاریخچهٔ ایجاد درمان نگهدارنده با متادون(MMT)[ویرایش]

درمان سوء مصرف مواد همواره با چالشهای زیادی همراه بوده‌است. درمان نگهدارنده با متادون از مهمترین دستاوردهای دانشمندان در زمینهٔ درمان بوده‌اند. این روش اولین بار در سال ۱۹۶۴ در دانشگاه راکفلر استفاده شد. در سال ۲۰۰۲ تقریباً ۲۱۵۶۰۰ بیمار در امریکا تحت این درمان قرار گرفتند. در ۲۰۰۴،۴۷ کشور این برنامه را شروع و ۵۰۰۰۰۰ بیمار در سرتاسر جهان در آن شرکت کردند.^[۱]

استفاده از متادون به عنوان دارو[ویرایش]

متادون یک مخدر صناعی است که در آلمان دقیقاً قبل از جنگ جهانی دوم تولید شد. در سال ۱۹۴۱ در آلمان معرفی شد اما پزشکان آلمانی به علت عدم دانستن دوز بی خطر دارو از آن استفاده نمی‌کردند. بعد از جنگ متادون در آمریکا مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که این دارو اثراتی مشابه مورفین ولی با طول اثر بلندمدت تر دارد. این بررسی‌های ابتدایی به استفاده از متادون برای بی دردی و کاهش علائم سندرم ترک هروئین منجر شد. به عنوان داروی نگهدارنده، متادون اثرات ویژه‌ای دارد. در صورت استفاده از دوز مناسب، تک دوز آن بیمار را برای ۲۴ تا ۳۶ ساعت بدون ایجاد یوفوریا، سدیشن، یا بی دردی پایدار نگه می‌دارد. بنابراین بیمار می‌تواند کارکردهای عادی خود را بدون اختلال در فعالیت‌های فیریکی یا ذهنی داشته باشد. بیماران درک درد و واکنش‌های احساسی عادی خواهند داشت. مهمتر از همه اینکه متادون میل شدید دائمی به مخدرها و گرسنگی برای آنها که عوامل عمدهٔ عود هستند را از بین می‌برد. سیمل و کریک گزارش نموده‌اند که استفادهٔ مزمن از اپیوئیدهای کوتاه اثر تاثیر عمده‌ای بر پاسخ دهی به استرس دارد. مصرف کننده در سیکل‌های مصرف هروئین دچار افزایش پاسخ و در سیکل‌های عدم مصرف دچار کاهش پاسخدهی می‌گردد. و در طی مصرف نگهدارنده با متادون به سطح پایه و نرمال پاسخ به استرس باز می‌گردد. سیکل‌های مصرف کوتاه مدت بر عملکرد سیستم هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال اثر می‌گذارد و مصرف نگهدارندهٔ متادون آن را نرمال می‌کند. مطالعات تصویری مغز نیز نشان می‌دهند که اختلالات نوروبیولوژیک مغزی ناشی از مصرف نارکوتیک‌ها می‌توانند برای مدت طولانی باقی بمانند و مغز مصرف کنندگان متادون به مغز گروه کنترل از مغز ترک کنندگان مواد شبیه تر است. تحمل متقاطع یا بلوک، خصوصیت مهم دیگر این داروها است. در دوزهای کافی متادون اثر نارکوتیکهای خیابانی (مانند هروئین در دوز معمول) را بلوک کرده و احتمال مصرف آن در حدی که باعث overdose شود را کاهش می‌دهد. به این علت که تحمل نسبت به این دارو ثابت می‌ماند بیماران –در مواردی حتی تا ۲۰ سال – بر دوز مشابهی باقی می‌مانند. در نهایت، متادون از نظر دارویی، دارویی با عوارض جانبی بسیار اندکی می‌باشد.^[۲]

شیوه و مقدار مصرف متادون در درمان نگهدارنده[ویرایش]

صحبت‌های زیادی در مورد پروتکل و دوز مصرفی مناسب متادون شده‌است. عده‌ای از پزشکان به علت تمایل به ترک کامل مواد از ابتدا از دوزهای پایین متادون استفاده می‌کردند؛ این پزشکان این تصور اشتباه را داشتند که راحت تر می‌توان دوزهای پایین متادون را قطع و به هدف کامل رسید. بیماران نیز با این تصور که متادن استخوان‌ها را خراب، لیبیدو را کاهش می‌دهد و ترک آن سخت تر از هروئین است در مقابل مصرف دوز دارویی کافی مقاومت می‌کنند. با وجود آنکه بسیاری از درمانگران ترک کامل را هدف خود قرار می‌دهند این هدف مشکل زا است و رسیدن یه آن برای اغلب بیماران دشوار است. به هر صورت در حال حاضر شواهد علمی کافی وجود دارد که از استفاده از دوز کافی حمایت می‌کند و بیان می‌دارد که دوز کمتر از mg۶۰ تنها برای عدهٔ محدودی از بیماران مناسب می‌باشد. مطالعات نشان می‌دهد رابطهٔ مستقیمی بین کاهش دوز متادون و مصرف هروئین وجود دارد. در بررسی ۲۴ مقاله دربارهٔ مصرف متادون در آمریکا، این نتیجه حاصل شد کهmg۶۰ حداقل دوز کافی برای قطع مصرف هروئین بوده و درمان نگهدارنده با دوز که(mg۴۰-۲۰) ناکافی می‌باشد. نیمه عمر متادون ۲۴-۳۶ ساعت می‌باشد. ۱۲ ساعت بعد از تجویز دوز ابتدایی، نیمی از متادون در خون باقی می‌ماند و دوز دوم به آن اضافه می‌شود. نتیجهٔ این عمل افزایش قابل توجه در میانگین سطح متادون بدون افزایش در دوز آن است. این فرایند تجمع ادامه می‌یابد تا بعد از ۴-۵ نیمه عمر یا روز به سطح پایداری در خون برسد. درس مهم بالینی ای که باید گرفت این است که اثر دارو در غیاب افزایش دوز، افزایش می‌یابد و در صورت بروز علائم ترک در زمان شروع مصرف دارو پیش از افزایش دوز باید مدتی صبر کرد. پیک غلظت پلاسمایی دارو ۲-۴ ساعت بعد از مصرف خوراکی است و طی اینداکشن اولیه قبل از اضافه نمودن دوز دارو باید ۳ ساعت صبر نمود.^[۳]

کارآیی درمان نگهدارنده[ویرایش]

علی رغم تفاوت‌های زیاد در اهداف و سیاست گذاری‌ها در درمان با متادون، درمان نگهدارنده همواره از سال ۱۹۶۴، در ارزیابی‌ها نتایج مثبت را به بار آورده‌است. برای درک کامل درمان با متادون، اهداف مشترک برنامه‌های ترک باید در نظر گرفته شود: ۱. حذف یا کاهش علائم ترک ۲. حذف یا کاهش میل شدید به مواد ۳. جلوگیری از عود ۴. بازگرداندن سطح فعالیت فیزیولوژیکی که بواسطهٔ مواد از بین رفته‌است. ۵. کاهش رفتارهای مجرمانه و بهبود رفتارهای تولید کننده اجتماعی و سلامت روانی. این درمان استفاده از هروئین را کاهش می‌دهد، میزان مرگ و ارتکاب جرم ناشی از مصرف هروئین را کم می‌کند و برای بیمار این امکان را فراهم می‌کند که سلامت و سازندگی اجتماعی خود را افزایش دهد. علاوه بر آن از شیوع بیماریهای عفونی ناشی از تزریق جلوگیری می‌نماید. اثر اصلی مصرف متادون کاهش میل فرد به مواد، پیشگیری از سندرم ترک و جلوگیری از حالت نشئهٔ ناشی از مصرف هروئین است(۱)^[۴] تاکنون تحقیقات زیادی دربارهٔ اثرات درمان با متادون انجام شده‌است. و مدارک معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد، تا زمانی که معتاد به هروئین در سیستم درمان حضور دارد، معتادین به هروئین در ریسک پایین تری از مرگ، انجام جرم‌های اجتماعی هستند و احساس و عملکرد بهتری دارند(۲).^[۵] بسیاری از مطالعات کاهش میزان وقوع جرم را با شروع درمان اثبات نموده‌اند. مانند بسیاری دیگر از متغییرهای تحت تاثیر درمان میزان کاهش جرم رابطهٔ مستقیمی با طول مدت باقی‌ماندن در درمان دارد. برای مثال در هنگ کنگ همزمان با معرفی متادون در سال ۱۹۷۶ کاهش ۸۵٪ در تعداد سوء مصرف کنندگان هروئین ای که طی ۴-۶ سال به زندان فرستاده شدند دیده شد. فعالیت‌های اجتماعی سازنده - که با معیارهایی مانند اشتغال و ادامه تحصیل ارزیابی می‌شود- نیز با افزایش زمان ماندن در درمان افزایش می‌یابد. افسردگی مشکل شایعی در میان بیماران وابسته به مواد اپیوئیدی است و باعث پیش آگهی بدتر در این بیماران می‌شود. افسردگی رابطهٔ پیچیده‌ای با سوء مصرف مواد اپیوئیدی دارد و ممکن است اختلالی مجزا بوده یا به دنبال استرس‌های روانی-اجتماعی یا اثرات سمی و یا عوارض ترک مواد ایجاد شود. درمان‌های اولیهٔ سوء مصرف اپیوم‌ها (درمان نگهدارنده یا جایگزین با متادون و بوپرونورفین) با بهبود قابل توجه در افسردگی همراه هستند. در مقابل مطالعات مختلف اثرات متفاوتی را برای مصرف داروهای ضدافسردگی ذکر کرده‌اند، اکثر آنها به تاثیر منفی و تعداد کمتری به تاثیر مثبت استفاده از این داروها اشاره کرده‌اند. علت تفاوت نتایج این مطالعات معلوم نیست و به بررسی‌های بیشتری برای درک چگونگی انتخاب سوء مصرف کنندگانی که بیشترین سود را از داروهای ضدافسردگی می‌برند احتیاج است. مطالعات محدودی به بررسی مداخلات رفتاری و روانی-اجتماعی برای درمان افسردگی در این بیماران پرداخته اند(۳).^[۶] مطالعات اخیر نشان می‌دهند که خصوصیات برنامه فاکتور بسیار مهمی در نتایج حاصله از آن هستند. روس و بال فاکتور اساسی در ماندن در درمان را دوز کافی دارو، ارائه دهندگان خدمات آموزش دیده، اعتماد و رابطهٔ استوار بین بیمار و ارائه دهندگان خدمات، سیاست‌ها و دستورالعمل‌های روشن و مشخص، ثابت بودن ارائه دهندگان خدمات و اخلاق مند بودن آنان، انعطاف پذیر بودن قوانینی که در منزل قرار است اجرا شوند و سایر خصوصیات مرتبط با اجرا می‌دانند. همانطور که ذکر شد در دوزهای کافی، مصرف هروئین مشحصا در اکثر بیماران کاهش می‌یابد، الکل و کوکائین(کراک و کوکائین هیدروکلراید) مهمترین داروهایی هستند که مصرفشان در MMT ادامه می‌یابد. الکل خصوصاً یکی از علل عمدهٔ مرگ در این برنامه‌است. با وجود آنکه شیوع مصرف کوکائین در میان مصرف کنندگان در ابتدای شروع MMT از ۸۴٪ به ۶۶٪ کاهش می‌یابد اما عدم توانMMT در کاهش چشمگیر آن از نقاط ضعف و انتقاد برانگیز این روش درمان بوده‌است. قبل از گسترش کوکائین و ایدز همراه آن، مصرف همزمان الکل از مشکلات عمدهٔ این روش درمان بود که حدود ۲۰-۲۵٪ بیماران را درگیر می‌کرد. پیش از ۱۹۸۶ شرایط طبی مرتبط با الکلیسم اصلی ترین عامل مرگ درMMT بود. تحقیقات نشان می‌داد وقتی بیمارانMMT را ترک می‌کنند مصرف الکلشان افزایش می‌یابد. احتمالاً بیماران به منظور فرار از میل به نارکوتیک‌ها و افتادن مجدد به دام هروئین مصرف الکل را افزایش می‌دهند. دو مشکل دیگر متادون درمانی شامل:۱-افزایش احتمال مرگ و میر در دوران اولیهٔ ورود به سیستم درمان. ۲- تبدیل شدن تجارت متادون به بازار سیاه می‌باشد(۲).^[۷] درمان نگهدارنده با متادون همواره به عنوان عامل کاهش دهندهٔ میزان مرگ و میر سوء مصرف کنندگان مواد در نظر گرفته شده‌است. مطالعهٔ ۷ سالهٔ کلازن به منظور بررسی میزان این کاهش بر روی ۳۷۸۹ شرکت کننده در برنامهٔ متادون درمانی انجام شده‌است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که ریسک نسبی مرگ و میر افراد تحت درمان ۰٫۵ درصد کمتر از زمان آن قبل از شروع درمان است. ریسک مرگ در کسانی که «قصد شروع درمان» را داشتند ۰٫۶ درصد کمتر از دوران قبل از درمان است. از طرفی کسانی که برنامهٔ درمان را ترک می‌کنند، خصوصاً مردان در خطر بالای مرگ و میر قرار دارند. البته در این مطالعه آمار مرگ ناشی از مسمومیت دارویی لحاظ نشده‌است و در صورت بررسی اثر آنان میزان کاهش کمتر از داده‌های ذکر شده خواهد بود(۴).^[۸] مطالعه‌ای در تگزاس در سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۲ علل مرگ ۷۶۶ بیماری را که تحت درمان با متادون بودند بررسی کرده‌است. در مقایسه با آمار مرگ و میر جامعهٔ عمومی تگزاس، علت مرگ در اثر مسمومیت دارویی در این افراد ۴٫۶ برابر؛ مرگ به علت بیماری کبدی ۳٫۴ برابر؛ به علت بیماریهای تنفسی ۱٫۷؛ به علت قتل۱٫۵ و به علت ایدز ۱٫۴ برابر بیشتر از عموم جامعه بود. آمار مرگ به علت خودکشی و تصادفات نقلیه در این افراد کمتر از میانگین جامعه گزارش شده است(۵).^[۹] نگرانی‌ها نسبت به افزایش خطر خودکشی در طی درمان با نالترکسان و در شروع درمان با متادون در میان معتادین افزایش یافته‌است. مطالعهٔ تریت ر. در استرالیا افزایش خطر مرگ در زمان ورود به سیستم درمان با متادون را ثابت می‌کند. این مطالعه یافته‌ای مبنی بر افزایش میزان خودکشی یا مسمومیت در زمان استفاده از نالترکسان را گزارش نمی‌کند.(۶)^[۱۰]

ترک درمان[ویرایش]

قسمت عمدهٔ بیمارانی که مرخص می‌شوند به سمت مصرف مجدد هروئین روی می‌آورند، سایرین از نارکوتیک‌ها و الکل استفاده خواهند کرد. روس و بال متوجه شدند ۸۲٪ بیماران طی ۱۰ ماه اول خروج از برنامه مصرف IV خواهند داشت. تقریباً نیمی از افراد در۱-۳ ماه اول خروج از برنامه مجدداً مصرف را شروع خواهند کرد. دال به این نتیجه رسید که عود مستقل از متغیرهای فردی مانند نژاد، جنس و سطح تحصیلات است. ترک درمان عوارض کشنده‌ای دارد. اپل ذکر می‌کند که میزان مرگ بیماران مرخص شده ۲ برابر بیمارانی است که هنوز در برنامهٔ درمانی هستند. MMT برنامه‌ای سودآور بوده و از نظر اقتصادی برای جامعه مفید است. به صورتی که نسبت سود به هزینهٔ آن ۴٫۴ به ۱ است. این سود نه تنها به خود بیمار بلکه به کل جامعه می‌رسد(۱).^[۱۱]

تاریخ ارسال: پنج‌شنبه 25 اردیبهشت‌ماه سال 1393 ساعت 08:53 | نویسنده: عباس کریمی | چاپ مطلب 0 نظر

متادون،آنچه باید در مورد این دارو دانست

مصرف غیر صحیح متادون منجر به عوارض خطرناکی همچون مرگ می شود. بنابراین حتی اگر سایر داروهای مخدر را نیز استفاده می کنیدباید عوارض متادون رانیز در نظر داشته باشید. . هنگام مصرف این دارو دستورالعمل ها را بدقت رعایت کنید. متادون مثل سایر داروهای مخدر باعث کند شدن تنفس ، حتی تا مدتها بعد از رفع اثرات تسکینی دارو ادامه دارد. اگر تنفس خیلی کند شود منجر به مرگ می شود. بنابر این هرگز بیشتر از مقدار تجویز پزشک از این دارو استفاده نکنید و اگر دارو بی تاثیر است به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف متادون را یکباره قطع نکنید. اگر بعد از ترک دارو دچار علائم برگشتی بعد از ترک دارو شدید به پزشک خود اطلاع دهید. در دوران مصرف   متادون از نوشیدن الکل اجتناب کنید زیرا مصرف همزمان این دارو باعث مرگ می شود . بنابراین غذا وسایر داروهای خود راکنترل کنید که دارای الکل نباشد. متادون منجر به بروز عواررضی همچون ضعیف شدن نیروی فکر و عکس العمل می شود . پس هنگام رانندگی و سایر فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری بیشتر دارد مراقب باشید. متادون چیست؟متادون یک داروی مخدر تسکین دهنده درد مشابه مورفین می باشد. همچنین علائم برگشتی در افراد معتاد به هروئین یا سایر داروهای مخدر را کاهش می دهد. آنچه باید قبل از تجویز این دارو به پزشک اطلاع داد؟ متادون دارویی اعتیاد آور است و لذا باید تنها شخصی که برایش تجویز شده است از آن استفاده کند. و هرگز شخص دیگری  بدون تجویز پزشک مصرف نکند. به خصوص کسانی که سابقه اعتیاد و سو هء مصرف دارویی دارند . لذا دارو را در جایی نگه دارید که امکان دسترسی دیگران به آن میسر نشود. در صورتی که حساسیت آلرژیک به این دارو یا داروهای مخدر دیگری (مثل codeine,morphine,oxycotin)استفاده نکنید. همچنین اگر دچار حمله آسم و یا بیماری قولنج ایلارس هستید از این دارو اجتناب کنید. قبل از مصرف متادون موارد زیر را در صورت ابتلا اطلاع دهید. - سابقه شخصی یا خانوادگی سندرم long QT -آسم، COPD, sleep opnea,و سایر اختلالات تنفسی - بیماری کلیه یا کبد - کم کاری تیروئید - انحنای ستون فقرات - سابقه آسیب مغزی یا تومور مغزی - صرع یا سایر اختلالات قبضی - فشار خون پایین - بیماری کیسه صفرا -بیماری ادیسون یا آختلال غده آدرنال - بزرگی پروستات یا مشکلات دستگاه ادرار -بیماری روحی یا اعتیاد به دارو یا الک این دارو برای جنین میتواند خطرناک باشد.اگر مادر در طول حاملگی از این دارو استفاده کند می تواند سبب اعتیاد یا علائم برگشتی بعد ازترک دارو در نوزاد شود. لذا اگر در طول درمان حامله شدید یا تصمیم گرفتید حامله شوید به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو از طریق شیر مادر عبور کرده و لذا می تواند به کودک آسیب برساند. لذا چنانچه شیرده هستید از این دارو استفاده نکنید. بزرگسالان و افراد مسن که دارای ناتوانی هستند بیشتر به این دارو حساس بوده و تحت تاثیر عوارض آن هستند. چگونه باید از این دارو استفاده کرد؟ دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید.هرگز بیش از اندازه و در مدت طولانی از این دارو استفاده نکنید. دستورات روی برچسب دارو را رعایت کنید. متادون نیز مانند سایر داروهای مخدر تنفس را کند می کند و اگر تنفس خیلی کند شود منجر به مرگ می شود . لذا به هیچ عنوان بیش از انداز ه تجویز شده توسط پزشک از این دارو استفاده نکنید. اگر متادون به عنوان بخشی از برنامه درمانی بیمار معتاد است حتما در خود کلینیک یا داروخانه مخصوص دارو را دریافت شود. ممکن است پزشک پیشنهاد کند که دارو توسط عضوی از خانواده شما یا پرستار به شما داده شود بدلیل اینکه مطمئن شود که به میزان لازم و تنها به عنوان درمان استفاده شده است. داروی متادون به شکل قرص، محلول دهانی و یا به صورت تزریقی موجود است. هرگز از فرم قرص و یا مایع ان به صورت تزریق استفاده نکنید. برای اندازه گیری فرم مایع دارو حتما از قاشق مخصوص اندازه گیری استفاده کنید نه از قاشق های عادی. فرم قرصی متادون به صورت نامحلول در آب ساخته می شود. پس از جویدن ، خرد کردن، یا بلعیدن یک باره قرص اجتناب کنید. بلکه قرص را در 4 انس آب یا آب پرتغال  یا سایر شربت های مرکبات بدون الکل قرار داده و اجازه دهید به صورت مایع شود. قرص به طور کامل غیر محلول نیست . سپس مخلوط را یکباره بنوشید. برای اینکه از خوردن مقدار تمام دوز پیشنهادی مطمئن شوید مقداری آب در لیوان ریخته و پس از چرخش سریعا بنوشید. داروی متادون را در محل خشک و سرد نگه دارید. در مورد مقدار مصرف دارو کاملا هوشیار باشید. زیرا ممکن است توسط شخص دیگری از افراد خانواده بدون تجویز پزشک استفاده شود . در صورت عدم مصرف یک دوز ، چه اتفاقی می افتد؟ به محض به خاطر  آوردن ، دارو را مصرف کنید ولی اگر تقریبا نزدیک زمان مصرف دوز بعدی است دوز فراموش شده را حذف کنید و تا زمان بعدی منتظر بمانید . هرگز به دلیل از دست داد ن یک دوز در زمان بعدی دارو را بیش از اندازه مصرف نکنید. در صورت مصرف بیش از اندازه چه اتفاقی می افتد؟اگر فکر می کنید بیش از مقدار لازم دارو را مصرف نمودید سریعا به اورژانس خبر دهید. زیر مقدار زیاد این دارو کشنده است بخصوص زمانیکه با الکل یا سایر داروهای مخدر استفاده شود. علائم ناشی از مصرف بیش از اندازه عبارتند از خواب آلودگی زیاد، سوزنی شدن مردمک چشم، گیجی، سردی و خیسی پوست، تنفس کند ، غش  یا قطع تنفس در زمان مصرف دارو از چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟ از نوشیدن الکل در زمان مصرف متادون اجتناب کنید زیرا منجر به مرگ میشود . حتی برچسب غذاها و سایر نوشیدنی های خود را کنترل کنید که حاوی الکل نباشد. متادونن سرعت تفکر و عکس العمل را کند می کند لذا در هنگام رانندگی و یا سایر فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارد مراقب باشید. عوارض جانبی متادون: در صورت ملاحظه هر گونه عکس العمل آلرژیک پس از مصرف دارو مثل کهیر، سختی تنفس ، ورم صورت ، زبان،  یا گلو به اورژانس اطلاع دهید. همچنین در صورت بروز یکی از عوارض جانبی زیر به پزشک خود اطلاع دهید: تنفس کند، گیجی، وهم و خیال، تپش قلب، درد قفسه سینه ، مشکل تنفسی، احساس سبکی سر، غش سایر عوارض کم خطر عبارتند از : احساس عصبانیت ، اضطراب و بی قراری، اختلال در خواب(بی خوابی) سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف، دهان خشک، تهوع ، استفراغ، اسهال، یبوست، کم اشتهایی، کاهش میل جنسی، ضعف چه داروهایی متادون را تحت تاثیر قرار می دهد؟ متادون را با سایر داروهای تسکین دهنده درد، آرامبخش ها ، شل کننده های عضلات یا سایر داروهای خواب آور یا کندکننده تنفس استفاده نکنید. از مصرف همزمان متادون با داروهای زیر اجتناب کنید: - داروهای دیورکتیک یا ادرار آور، آنتی بیوتیک ها - داروهای مربوط به فشار خون و بیماریهای قلبی - داروهای درمان ایدز - بازدارنده های MAQ -سایر داروهای مخدر - داروهای مربوط به بیماری صرع البته این لیست کامل نیست بلکه داروهای دیگری نیز وجود دارد که نباید همزمان با متادون مصرف شود. لذا بهتر است لیست تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی مثل ویتامین ها، مواد معدنی، داروهای گیاهی و غیره که مصرف می کنید را به پزشک اطلاع دهید.